Bulgaristan’a İhracı Engellenen Antep Fıstıklarında Aflatoksin Riski

Türkiye’den Bulgaristan’a ihraç edilen bir parti Antep fıstığı, aflatoksin kontrolleri sırasında belirlenen yüksek toksin seviyesi nedeniyle sınırdan geri çevrildi. Gıda güvenliği açısından ciddi bir risk oluşturan bu olay, ihracat süreçlerinde kalite kontrollerinin önemini bir kez daha ortaya koydu.

Aflatoksin Nedir ve Neden Tehlikelidir?

Aflatoksin, Aspergillus flavus ve Aspergillus parasiticus gibi küf türleri tarafından üretilen zehirli bir bileşiktir. Özellikle uygun olmayan depolama koşullarında nemli ortamlarda gelişen bu mikroorganizmalar, kuruyemişlerde, tahıllarda ve baharatlarda yaygın olarak görülebiliyor.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, uzun süreli aflatoksin maruziyeti karaciğer hasarına ve kanser riskinin artmasına yol açabiliyor. Gıda ürünlerindeki aflatoksin seviyeleri, birçok ülkede sıkı şekilde regüle ediliyor ve maksimum kalıntı limitleri aşıldığında ürünler piyasadan toplatılıyor.

Antep Fıstığı İhracatında Yaşanan Sorun

Gaziantep bölgesinin önemli tarım ürünlerinden olan Antep fıstığı, hem iç pazarda hem de uluslararası alanda önemli bir ticari değere sahip. Ancak Bulgaristan sınırında tespit edilen yüksek aflatoksin seviyesi, ihracat süreçlerindeki kontrol mekanizmalarının gözden geçirilmesi gerektiğini gösterdi.

Uzmanlar, bu durumun üreticilerin ve ihracatçıların aflatoksin kontrolleri konusunda daha dikkatli olması gerektiğini vurguluyor. Tarım ürünlerinde aflatoksin oluşumunu engellemek için hasat sonrası depolama koşulları, nem kontrolü ve ürün işleme süreçlerinin uluslararası standartlara uygun şekilde yürütülmesi kritik önem taşıyor.

Aflatoksin Kontrolleri Nasıl Yapılır?

Aflatoksin tespiti için laboratuvarlarda yüksek hassasiyetli analiz yöntemleri kullanılıyor. Yaygın olarak kullanılan teknikler arasında HPLC (Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi) ve ELISA testleri bulunuyor. Bu testler, gıda ürünlerindeki toksin seviyelerini milyarda bir (ppb) hassasiyetle ölçebiliyor.

İhracat öncesi yapılan aflatoksin kontrolleri, ürünlerin hedef ülkenin mevzuatına uygunluğunu belgelemek amacıyla zorunlu hale getirilmiş durumda. Özellikle Avrupa Birliği ülkeleri, gıda ürünlerindeki aflatoksin miktarı için 4 ppb gibi oldukça düşük sınır değerler uyguluyor.

Türkiye’de Aflatoksinle Mücadele Çalışmaları

Türkiye’de Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, aflatoksin kontrolleri konusunda düzenli denetimler yürütüyor. Türk Gıda Kodeksi’ne göre, kabuklu kuruyemişlerde izin verilen maksimum aflatoksin B1 miktarı 5 ppb, toplam aflatoksin (B1+B2+G1+G2) miktarı ise 10 ppb olarak belirlenmiş durumda.

Tarım ve gıda sektörü temsilcileri, küflenme riskini en aza indirmek için çiftçilere yönelik eğitim programları düzenliyor. Ürünlerin hasattan tüketime kadar tüm süreçlerde uygun koşullarda saklanması, aflatoksin oluşumunu önlemede kilit rol oynuyor.

Bulgaristan’a ihraç edilen Antep fıstıklarında tespit edilen aflatoksin sorunu, gıda güvenliği standartlarının uluslararası ticarette ne kadar hayati bir öneme sahip olduğunu bir kez daha ortaya koydu. İhracatçıların, ürün kalitesini garanti altına almak için aflatoksin kontrollerini daha sıkı şekilde uygulaması ve tedarik zincirindeki her aşamada hijyen standartlarına dikkat etmesi gerekiyor. Bu tür olayların tekrarlanmaması için sektörde kalite yönetim sistemlerinin iyileştirilmesi ve denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi büyük önem taşıyor.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Aflatoksin insan sağlığını nasıl etkiler?

Aflatoksin, uzun süreli maruziyette karaciğer kanseri başta olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilen güçlü bir karsinojendir. Bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve çocuklarda büyüme geriliğine neden olabilir.

Aflatoksinli ürünler nasıl anlaşılır?

Aflatoksin, çoğunlukla gözle görülmeyen bir tehlikedir. Renk değişikliği veya küflenme belirtileri olsa da, kesin tespit için laboratuvar analizleri yapılması gerekir.

Antep fıstığında aflatoksin oluşumu nasıl engellenir?

Ürünlerin serin, kuru ve iyi havalandırılan ortamlarda depolanması, aflatoksin riskini azaltır. Hasat sonrası uygun kurutma işlemleri ve düzenli kontroller de önemli önlemler arasındadır.