Necmettin Erbakan Üniversitesi’nde Usulsüz Vekalet Atama İddiaları
Sayıştay denetçileri tarafından hazırlanan 2019 yılı faaliyet raporunda, Konya’daki Necmettin Erbakan Üniversitesi’nde (NEÜ) dolu kadrolara yapılan bir dizi usulsüz vekalet atama işlemi kamuoyuna yansıdı. Raporda, Genel Sekreter kadrosu dolu olmasına rağmen, koşulları sağlamayan bir memurun bu önemli pozisyona vekaleten atandığı tespit edildi. Bu durum, üniversite yönetiminin idari ve mali işleyişine dair soru işaretlerini beraberinde getirdi.
Sayıştay Raporunda Yer Alan Usulsüzlükler
Sayıştay’ın düzenli denetimleri, kamu kurumlarının mali işlemlerinin ve personel uygulamalarının mevzuata uygun yürütülüp yürütülmediğini kontrol etmeyi amaçlar. 2019 yılına ait raporda, Necmettin Erbakan Üniversitesi’nde personel atamaları konusunda ciddi ihlaller kayıt altına alındı. Tespit edilen ana usulsüzlük, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda belirtilen vekalet atama şartlarının ihlal edilmesiydi.
Rapora göre, üniversitede Genel Sekreterlik kadrosu aktif olarak dolu iken, bu makama koşulları uygun olmayan başka bir memur vekalet etmek üzere görevlendirilmişti. Mevzuata göre, bir kadro doluysa, o kadroya ancak o görevin gerektirdiği niteliklere sahip ve usulüne uygun atanmış bir memur vekalet edebilir. Bu kuralın ihlali, idari işlemlerde keyfiliğin önüne geçmek için konulmuş önemli bir güvencedir.
Üniversitedeki Vekalet Atamalarının Kapsamı
Usulsüz vekalet atama uygulamalarının sadece Genel Sekreterlik ile sınırlı kalmadığı, raporun detaylarında açıkça görülüyor. Sayıştay denetçileri, benzer usulsüzlüklerin üniversitenin pek çok biriminde tekrarlandığını belgeledi. Buna göre, dolu olan daire başkanı, şube müdürü, enstitü sekreteri, fakülte sekreteri ve yüksekokul sekreteri kadrolarına da mevzuata aykırı şekilde vekaleten atamalar yapıldığı kaydedildi.
Bu tür yaygın atamalar, kurum içindeki işleyişi ve hiyerarşiyi olumsuz etkileyebilecek niteliktedir. Personelin kariyer basamaklarında liyakate dayalı ilerlemesini engelleyebilir ve kurum kültürüne zarar verebilir. Sayıştay, söz konusu uygulamaların kamu malî yönetimi ve kontrol mevzuatına aykırı olduğunu vurgulayarak üniversite yönetimini uyardı.
Necmettin Erbakan Üniversitesi Hakkında
Necmettin Erbakan Üniversitesi, 2012 yılında Konya Üniversitesi adıyla kurulmuş, daha sonra eski Başbakan Necmettin Erbakan’ın anısına ithafen bugünkü adını almıştır. Konya’da bulunan üniversite, kısa sürede geniş bir akademik yapılanmaya ulaşmıştır. 20 fakülte, 1 yüksekokul, 4 enstitü ve 8 meslek yüksekokulundan oluşan bünyesiyle Türkiye’nin önemli yükseköğretim kurumları arasında yer alır.
Kurumun bu denli hızlı büyümesi, beraberinde idari ve insan kaynakları yönetimine dair zorlukları da getirmiş olabilir. Ancak, büyüme ve genişleme süreçlerinde dahi mevzuata uygun hareket etmek, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanımı açısından hayati önem taşır.
Sayıştay Uyarıları ve Üniversitenin Tepkisi
Sayıştay raporları, tespit edilen usulsüzlükler için idareler nezdinde uyarı niteliği taşır. Raporda, Necmettin Erbakan Üniversitesi yönetimine, tespit edilen usulsüz vekalet atama işlemlerini derhal düzeltmesi ve benzeri uygulamalara son vermesi yönünde uyarılar yer aldı. Ancak, konuya dair medyaya yansıyan haberlerde, üniversite yönetiminin ve dönemin Rektörü Prof. Dr. Cem Zorlu’nun bu uyarıları dikkate almadığı ve söz konusu atama usulsüzlüklerinin devam ettiği iddia edildi.
Cem Zorlu, 2018-2022 yılları arasında üniversitenin rektörlük görevini yürütmüş ve aynı zamanda AK Parti’den 24., 25. ve 26. dönem Konya Milletvekili olarak görev yapmış bir isimdir. Üniversite yönetiminin süreçle ilgili resmi bir açıklaması kamuoyuna yansımamıştır.
Usulsüz Vekalet Atamanın Hukuki ve İdari Boyutu
Kamu personel rejiminin temelini oluşturan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, vekalet atamalarını sıkı kurallara bağlamıştır. Buna göre, bir kadroya vekalet atanabilmesi için o kadronun boş olması veya asıl memurun geçici bir süre görevden ayrılmış olması gerekir. Kadro doluysa ve asıl memur görev başındaysa, vekalet ataması yapılamaz.
Bu kuralın ihlali, sadece bir usulsüzlük değil, aynı zamanda kamu idaresinde şeffaflık ve hesap verilebilirlik ilkelerinin zedelenmesi anlamına gelir. Liyakat ve eşitlik ilkelerini gözetmeyen atamalar, çalışanların motivasyonunu düşürebilir ve kurumsal verimliliği olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, bu tür işlemler, yasal süreçlerde iptal davalarına konu olabilir ve idarenin mali sorumluluğunu doğurabilir.
Sonuç
Sayıştay’ın Necmettin Erbakan Üniversitesi’ne dair 2019 denetim raporu, kamu idaresinde personel yönetiminin ne denli önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Dolu kadrolara yapılan usulsüz vekalet atama işlemleri, yalnızca bir üniversitenin değil, tüm kamu yönetiminin karşı karşıya kalabileceği bir denetim ve yönetişim sorununa işaret ediyor. Bu tür denetim raporlarının amacı, benzeri usulsüzlüklerin önüne geçmek ve kamu kaynaklarının daha etkin kullanılmasını sağlamaktır. Üniversite yönetimlerinin ve tüm kamu idarelerinin, bu uyarıları dikkate alarak mevzuata uygun, şeffaf ve liyakate dayalı bir yönetim anlayışını sürdürmesi beklenir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Sayıştay’ın usulsüz vekalet atama tespiti ne anlama gelir?
Sayıştay, yaptığı denetimlerde bir kamu kurumunun personel atama işlemlerinin ilgili kanun ve yönetmeliklere aykırı olduğunu tespit ettiğinde, bu durumu raporuna kaydeder ve idareyi uyarır. Bu, hukuki bir usulsüzlüğün resmi olarak tespit edildiği anlamına gelir ve idarenin bu durumu düzeltmesi gerekir.
Usulsüz vekalet atama neden önemli bir sorundur?
Bu tür atamalar, liyakat ve eşitlik ilkelerini ihlal eder. Kamu görevlerine atamaların objektif kriterlere göre yapılmasını engelleyerek, kurum içi huzursuzluklara ve verimlilik kaybına yol açabilir. Ayrıca, kamu kaynaklarının etkin kullanılmadığının bir göstergesi olarak kabul edilir.
Necmettin Erbakan Üniversitesi’ndeki usulsüz atamalar düzeltildi mi?
Sayıştay’ın 2019 raporunda yer alan uyarılara rağmen, usulsüz atamaların devam ettiği yönünde medyada çıkan haberler bulunmaktadır. Konuya ilişkin üniversite yönetiminin resmi bir açıklaması bulunmamaktadır.
Usulsüz atama yapılan bir memur ne yapabilir?
Hakları ihlal edilen veya usulsüz bir atamadan mağdur olan memurlar, idari yargı yoluna başvurarak atama işleminin iptalini isteyebilirler. Ayrıca, durumu üst mercilere ve kamuoyuna şikayet etme hakları vardır.
Vekalet ataması hangi şartlarda yapılabilir?
Vekalet ataması, bir kadronun boş olması veya asil memurun uzun süreli izin, rapor vb. nedenlerle görevinden ayrı kalması durumunda, o kadroda geçici süreyle görev yapmak üzere, kanunda belirtilen niteliklere haiz başka bir memura yapılabilir. Kadro doluysa ve asil memur görev başındaysa vekalet ataması yapılamaz.
