Bugün ve yarın dışarı çıkmayın!

Orhan Şen’den Türkiye Geneli için Orman Yangını Uyarısı: 16 İl Risk Altında

Meteoroloji Uzmanından Resmi Orman Yangını Uyarısı

Meteoroloji uzmanı Orhan Şen, sosyal medya hesabı üzerinden Türkiye’nin neredeyse yarısını kapsayan yeni bir orman yangını uyarısı yayımladı. Açıklamaya göre 26 Temmuz Cumartesi gününe kadar sürecek olan bu iki günlük dönemde sıcaklık değerleri mevsim normallerinin 8-12 derece üzerinde seyredecek ve iç kesimlerde 45-47 °C’ye ulaşacak. Şen, kısa süreli bile olsa dışarıda bulunmanın yangın tetikleme riskini anlamlı biçimde artırdığına dikkat çekiyor.

Risk Haritası: Bahsi Geçen 16 İl Hangileri?

Rapor edilen kentler, batı Ege’den İç Anadolu’ya ve Doğu Akdeniz’e kadar uzanan geniş bir coğrafyayı kapsıyor. Listelenen iller sırasıyla İzmir, Manisa, Aydın, Muğla, Denizli, Antalya, Isparta, Mersin, Kayseri, Karaman, Konya, Ankara, Eskişehir, Bursa, Balıkesir ve Çanakkale olarak belirlendi. Bu bölgelerde tipik yaz iklimi parametreleri, sıcaklık yanında rüzgâr hızı, bağıl nem ve toprak nemi gibi unsurları da içeriyor.

Her ilin risk derecesi, Meteoroloji Genel Müdürlüğünün güncel sıcaklık tahminleri, arazi yapısı ve geçmiş yıllardaki yangın istatistikleri dikkate alınarak hesaplandı. Özellikle Ege ve Akdeniz sahillerinde sıcaklık-seviyesinin 42 °C’nin üzerinde kalması nedeniyle kritik uyarı seviyesine çıkarıldı.

Ana Tetikleyici: Sıcaklıkların Kritik Seviyeye Erdişi

İlkbahardan bu yana en yüksek değerleri göreceği belirtilen hava sıcaklıklarının etkisi, uzman ölçümlerde %95 oranında insan kaynaklı olduğu vurgulanan orman yangınlarını besliyor. Orhan Şen, bu oranın çakmak, sigara izmariti, piknik ateşi külü gibi kontrolsüz faktörlerin yanı sıra mekanik kaynaklı kıvılcımları da içerdiğini sözlerine ekledi. Cumartesi günü sonuna kadar rüzgâr hızının 20 km/s’a kadar çıkması, ateşli girişimin askıya alınmasını zorunlu kılıyor.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün Alınabilecek Önlemler Listesi

Kurum, yayınladığı teknik bültende halkın özel alan kullanım planlarına yönelik detaylı bir dizi tavsiye sıralıyor. Bunlar arasında şu hususlar öne çıkıyor:

10:00-16:00 saatleri arasında ormanlık alan girişini tamamen durdurmak
Ağaçlık alan 200 m çevresinde ateş yakmaya veya mangal yakmaya kesinlikle izin vermemek
Araçtan çakmak veya metal parçaların düşmesine karşı motorlu araçlarda ilave koruma önlemleri almak
İlaçlama, kaynak ve kesme işlerini en az 48 saat ertelemek

Görev planı, ilgili 16 ilin orman idarelerine dağıtıldı. Yangın gözetleme kulelerinin sayısal yoğunluğu günlük rehberlik sistemleriyle takviye ediliyor.

BTŞM ve AFAD İşbirliğiyle Konumsal Hareket Planı

Bin Tane Saatlik Saha Modellemesi (BTŞM) ile AFAD, orman yangını riski altındaki bölgeler için 1 km çözünürlüklü acil durum haritası paylaştı. Haritaya göre Muğla, Antalya, Denizli ve Manisa’nın belirli kesimlerinde “aşırı tehlike” seviyesi tespit edildi. Plan, drone destekli keşif rotaları ve hızlı intikal bölgeleri içeriyor. Helikopter ve uçak kapasitesinin hedef illere yönlendirilmesi tamamlandı. Yazılı prosedürler, gece uçuşlarında termal kamera kullanımını zorunlu tutuyor.

Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Orman Genel Müdürlüğü de ekibal listesini güncelledi. 2 gün boyunca yangın personeli ve 7/24 gözetleme ekiplerinin konuşlandırılması anbean takip ediliyor.

Ulaşım ve Konaklama Aktiviteleri

Karayolları Genel Müdürlüğü, özellikle E-87 ve O-5 güzergâhlarındaki dinlenme tesislerinde 50 km’lik kesintisiz ateşli aktivite yasağı duyurdu. Gecebilecek konaklama tesisleri için 400 metrelik tampon bölge tanımlandı. Ayrıca:

İzmir-Manisa karayolunda ateşli tesis kapama
Muğla transitlerde araç motoru kontrolü
Antalya-Aydın feribot hattında sigara kullanım yasağı

Turizm sektörü yetkilileri, doğa yürüyüşü ve kamp ekipmanı satan firmaların da uyarı listesine eklendiğini bildiriyor. İptal edilen rezervasyonların geri ödemeleri tamamlanıyor.

Belediyelerin Altyapı ve İhbar Hatları

Risk kapsamındaki şehirlerin belediyeleri, mobil ihbar hatlarını ve drone tabanlı algılama sistemlerini aktive etti. Vatandaşlar, 177 Orman Yangını İhbar Hattı’na ek olarak 112’nin doğrudan aktarma modülünü de kullanabilir durumda. İstanbul, Ankara ve Eskişehir Büyükşehir Belediyeleri, içme suyu tankerlerini Marmara / Ege bölgelerindeki destek birimlerine yönlendiriyor.

Ankara Büyükşehir Belediyesi: İtfaiye teşkilatının tamamı orman yakındaki bekleme bölgelerinde.
İzmir Büyükşehir Belediyesi: Kepez Yangın Eğitim Merkezi 24 saat uçuşa hazır Tudemli squadronlar.
Muğla Büyükşehir Belediyesi: Turistik ilçelerdeki mobiletlerin bisiklet raylarına yerleştirildiği özel arazi araçları.

Yangın Riskine Karşı Bireysel Tedbir Rehberi

Uzmanlar, özellikle iki günlük kritik dilimde her vatandaşın alabileceği somut önlemleri sıralıyor. Öneriler, AFAD ve Orman Genel Müdürlüğünün deneyim raporlarına dayanıyor:

Sigara izmaritlerini mutlaka kapalı kutu içinde söndürmek
Arka bagajda tasarruf edici bir 2 litre su deposu bulundurmak
Piknik tüpü veya taşınabilir ocakları kapalı alanda kullanmak
Çocuklara temas ettirmemek
Telefona AFAD mobil uygulamasını yüklemek

Bununla birlikte, ormana 1 km mesafede barındırılan araçların debriyaj ve egzoz ısı izolatörlerinin kontrol edilmesi tavsiye ediliyor. Lastik basıncının yüksek sıcaklığa dayanıklı ölçümle yapılması, olası patlamaları önlüyor.

Kritik Uyarı Tarihleri ve Sonraki Süreç

26 Temmuz Cumartesi 23:59 itibarıyla sona erecek yüksek sıcaklık epizotunun ardından batı kesimlerde 4-6 °C’lik bir düşüş bekleniyor. Ancak iç bölgelerde Antalya-Mersin hattına doğru artan bir başka sıcak hava dalgasının oluşma ihtimali olduğu rapor edildi. İkinci dalga etkisine rağmen nem seviyesinin yüksek olması, orman yangını uyarısı yoğunluğunu bir miktar azaltabilir.

Meteoroloji, hazırlanacak raporda uzun vadeli kuraklık riskini değerlendirmek amacıyla Temmuz-Eylül dönemi için kurumsal iklim senaryo çalışmalarını hızlandırdı. Planlanan ikinci raporun içeriği, yılın geri kalanına yönelik sürdürülebilir politikaları şekillendirecek.

Sıcaklıkların mevsim normallerine geri döneceği beklenen 27 Temmuz’dan itibaren geniş ölçekli orman yangını uyarısı kaldırılacak ve il bazlı seyir izleme moduna geçilecek.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Sıcaklık 45 °C’nin altına düşse bile 26 Temmuz’a kadar tedbirler geçerli mi?
Evet. Orman yangını uyarısı iki tam takvim gününü kapsıyor. 26 Temmuz 23:59’a kadar rehberlik, broşür ve saha denetimleri devam edecek.

2. İzmir dışındayım ve Manisa-Akhisar civarında tatildeyim. Sahile gidersem yine de risk altındayım mı?
Evet. Manisa tüm ilçe düzeyinde risk haritasında yer alıyor. Aksiyon 0-200 m deneyimli sahil kesimi bile olsa ahşap ardiye veya makilik alanlar tehlike oluşturabilir.

3. Evim orman kenarında. Arabamı garajda bırakıp açık havada sıcak nedeniyle dumansız kalabilir miyim?
Garaj içinde de sıcak-yalıtım uyumsuzluğu varsa motor egzozunun ısı aktarımı risk barındırabilir. Açık havada güneşli tam 10 dakikadan uzun kalma sınırlaması orman yangını uyarısı kapsamında uygulanıyor.

4. Kullandığım ürünlerde parfüm içeriği yangın uyarısı kapsamına giriyor mu?
Parfüm içeriğinin doğrudan bir etkisi yoktur; ancak buharlaşan alkol içerikleri kıvılcım ile birleşebilir. Orman içi tampon bölge dışında veya 10:00-16:00 arası süreleri kapsamıyor.

5. 26 Temmuz’dan sonra yeniden yüksek sıcaklık olasılığı var mı?
İç kesimlerde ikinci bir dalga ihtimali yüksek. Kurumsal uzun vadeli kuraklık senaryolarına göre bu olasılık Temmuz sonu-Eylül başı aralığında kuvvetleniyor. Detaylar için iklimrapor.afad.gov.tr veya meteoroji.gov.tr konum sayfasını takip edebilirsiniz.