Yeme Bozukluğu Ergenleri Tehdit Ediyor

Anoreksiya Nervoza Nedir?

Anoreksiya nervoza, genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkan ciddi bir yeme bozukluğudur. Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Bülent İdris, bu hastalığın genellikle 12-18 yaş arasındaki çocuklarda daha sık görüldüğünü belirtmektedir. Başlangıç süreci, çoğu zaman sağlıklı beslenme veya kilo verme hedefleriyle başlayan, masum bir diyet yapma süreci ile ilişkilidir. Ancak bu süreç, zamanla kişinin zihninde kilo verme takıntısına dönüşebilir.

Psikodinamik Sebepler

Dr. İdris, anoreksiya nervozanın arkasındaki bazı psikodinamik sebepleri şu şekilde sıralıyor:

Kontrol İhtiyacı: Birey, yaşamındaki kontrolü kaybetmiş hissedebilir ve bu durumu yeme davranışı ile kontrol etmeye çalışır.
Benlik Algısı ve Özsaygı Sorunları: Düşük özsaygı ve olumsuz benlik algısı, yeme bozukluğuna zemin hazırlar.
Aile Dinamikleri: Aşırı eleştirel veya mükemmeliyetçi aile yapıları, bireyin kendini ifade etmesini zorlaştırabilir.
Duygusal İfade Zorlukları: Kişi duygularını doğrudan ifade edemediği için, bunu yeme davranışıyla dışa vurabilir.
Bağlanma Problemleri: Erken çocukluk döneminde sağlıklı bağlanma ilişkileri kuramayan bireyler, kendilerini değersiz hissedebilir.

Psikolojik ve Fiziksel Belirtiler

Anoreksiya nervozanın belirtileri, hem fiziksel hem de psikolojik düzeyde görülebilir.

Psikolojik Belirtiler

Vücut Algısında Bozulma: Birey, aynada zayıf görünmesine rağmen kendisini kilolu hisseder.
Kilo Alma Korkusu: Normal kiloda veya zayıf olduğu halde yoğun bir kilo alma korkusu taşır.
Yemekle Meşguliyet: Sürekli ne yediğini düşünür ve başkalarının yeme alışkanlıklarıyla ilgilenebilir.
Sosyal İzolasyon: Yemekli ortamlardan kaçınma ve arkadaşlık ilişkilerinde gerileme görülebilir.
Kontrol Duygusu: Kendi bedenini ve yemek alışkanlıklarını kontrol etme arzusu, bireye psikolojik bir üstünlük hissi verebilir.

Fiziksel Belirtiler

Aşırı Kilo Kaybı.
Adet Düzensizlikleri: Adet döngüsünün bozulması veya tamamen kesilmesi.
Düşük Vücut Isısı: Soğuğa tahammülsüzlük.
Saç Dökülmesi: Tırnaklarda kırılma gibi fiziksel belirtiler.
Yorgunluk ve Baş Dönmesi.
Mide Problemleri: Kabızlık gibi sindirim sorunları.

Tedavi Süreci

Anoreksiya nervoza, multidisipliner bir yaklaşımla tedavi edilmesi gereken önemli bir ruhsal bozukluktur. Dr. İdris, tedavi sürecinin zaman alabileceğine ve sabır gerektirdiğine dikkat çekmektedir. Eğer hasta hayati tehlike taşıyan bir kilo kaybı yaşarsa, bir çocuk-ergen psikiyatri kliniğine yatırılması gerekebilir.

Tedavi yöntemleri arasında en yaygın olanı bilişsel davranışçı terapidir. Bu yöntemle bireyin çarpıtılmış düşüncelerinin farkına varması ve sağlıklı düşünce biçimlerine yönelmesi sağlanır. Aile terapisi de önemlidir ve Maudsley Ailesel Yaklaşımı, ailenin tedavi sürecine aktif katılımını teşvik eder. Ayrıca, motivasyonel görüşmeler ile tedaviye katılım artırılır. Diyetisyen desteği de mutlaka gereklidir; amaç sadece kilo almak değil, aynı zamanda sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırmaktır.

Erken Tanı ve Müdahale

Dr. İdris, anoreksiya nervozanın erken tanı ve müdahale ile iyileşebilecek bir bozukluk olduğunu vurgulamaktadır. Tedavi edilmediği takdirde, hem fiziksel hem de psikolojik açıdan ciddi sonuçlar doğurabileceği için ebeveynlerin, öğretmenlerin ve sağlık çalışanlarının farkındalığı oldukça önemlidir. Eğer bir ergenin bedeninden memnuniyetsizliği veya yemekle ilgili aşırı meşguliyeti varsa, bir çocuk ve ergen psikiyatristine başvurmak en uygun adım olacaktır.