Uşaklı Höyük Kazıları: Hitit Yemek Kültürüne Işık Tutan Bulgular

Yozgat’ın Sorgun ilçesindeki Uşaklı Höyük’te sürdürülen arkeolojik çalışmalar, Hititlerin yemek kültürü ve tarımsal faaliyetlerine dair önemli veriler sunuyor. 2012’den bu yana devam eden kazılarda, milattan önce 3. binyıla uzanan yerleşim katmanları incelenirken, Hitit mutfağının izleri laboratuvar analizleriyle aydınlatılıyor.

Hitit Döneminde Tarım ve Beslenme

Uşaklı Höyük’teki kazı ekibi, suda yüzdürme (flotasyon) yöntemiyle toplanan bitki kalıntılarını analiz ederek Hititlerin tarımsal üretimine dair bulgulara ulaştı. University College London’dan Dr. Yağmur Heffron, yanmış tohumların incelenmesi sonucunda buğday, arpa ve baklagil türlerinin dönemin temel gıdaları olduğunu belirtiyor. Kazılarda ortaya çıkan depolama alanları, tahıl stoklamanın Hitit ekonomisindeki rolünü gösteriyor.

Koç Üniversitesi’nden Dr. Valentina Orsi, çivi yazılı tabletlerde geçen 200’den fazla ekmek çeşidinin arkeobotanik verilerle örtüştüğünü ifade ediyor. Hitit yemek kültüründe tahılların önemi, öğütme taşları ve fırın kalıntılarıyla da destekleniyor.

Törensel Yemekler ve Mutfak Teknolojisi

Uşaklı Höyük’teki Hitit katmanlarında açığa çıkan törensel yapılar, dini ritüellerde yiyeceklerin kullanımına işaret ediyor. İtalya Pisa Üniversitesi’nden Doç. Dr. Anacleto D’agostino, bu alanlarda bulunan hayvan kemiklerinin ve özel kapların, ziyafet geleneklerinin varlığını kanıtladığını aktarıyor.

Kazılarda keşfedilen seramikler ve pişirme kapları, Hitit mutfağındaki teknik çeşitliliği yansıtıyor. Geniş ağızlı çömleklerin sos ve et yemeklerinde, dar boyunlu kapların ise sıvı gıda saklamada kullanıldığı tahmin ediliyor.

DNA Analizleri ve Hitit Mutfağının Kökenleri

Son teknoloji DNA analizleri, Uşaklı Höyük’teki bitki ve hayvan kalıntılarının genetik yapısını araştırıyor. Bu çalışmalar, Hititlerin tarım ürünlerinin kökeni ve evcil hayvan yetiştiriciliği hakkında yeni bilgiler sağlıyor. Özellikle sığır ve koyun kemiklerindeki izotop analizleri, hayvancılık faaliyetlerinin boyutunu ortaya koyuyor.

Kazı alanında bulunan dünyanın en eski mozaiği gibi eserler, Hitit sanatı ile yemek kültürü arasındaki ilişkiyi gösteren ipuçları barındırıyor. Mozaiklerdeki sembolik motiflerin, tarım ve bereket ritüelleriyle bağlantılı olduğu düşünülüyor.

Uşaklı Höyük’teki disiplinlerarası çalışmalar, Hitit yemek kültürü hakkındaki bilgileri derinleştirirken, Anadolu’nun gastronomi tarihine ışık tutuyor. Elde edilen buluntular, Hititlerin beslenme alışkanlıklarını sadece birer ihtiyaç olarak değil, sosyal ve dini yaşamın ayrılmaz bir parçası olarak şekillendirdiğini gösteriyor.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Hititlerin temel besin kaynakları nelerdi?
Buğday, arpa, mercimek ve nohut gibi tahıl-baklagil karışımı, Hitit mutfağının temelini oluşturuyordu. Hayvansal ürünlerden ise sığır, koyun ve keçi eti tüketiliyordu.

Hitit yemek kültürüne dair hangi yazılı kaynaklar var?
Çivi yazılı tabletlerde ekmek çeşitleri, bira üretimi ve dini törenlerde sunulan yemekler hakkında detaylı bilgiler bulunuyor.

Uşaklı Höyük’teki kazılarda hangi mutfak eşyaları bulundu?
Pişirme kapları, depolama küpleri, öğütme taşları ve seramik tabaklar, günlük yaşamda kullanılan mutfak gereçlerine örnek gösterilebilir.