Marmara’da 48 Saatte 12 Deprem!

Kandilli Rasathanesi’nin 23-24 Temmuz 2025 Verilerine Göre Marmara Depremleri ve Bölgesel Mikro Aktivite

Marmara Denizi’nde Tespit Edilen Güncel Sarsıntı Özeti

23-24 Temmuz 2025 tarihlerinde Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü’nün sabit geniş bantlı istasyonları, Marmara Denizi’nin batı kesimlerinde yoğun mikroseis­mik süreklilik oluşturabilecek artçı dizisine işaret eden 4.2 büyüklüğündeki anaokurluğu kaydetti. Merkez üssü Yalova açıklarında konumlana bu sarsıntı, yaklaşık 8 km derinlikte gerçekleşti ve çevre illerde hafif hissedildi. Kayıt sistemlerine yansıyan verilere göre, ana titreşimden sonraki altmış dakikalık pencerede 3.1 ve 3.4 büyüklüğünde iki adet iz sarsıntı tespit edildi. Böylece yalnızca 48 saatte bölgede toplam 12 depremlik bir dizi oluştu; AFAD’la senkronize paylaşılan listede 2.0 üzeri bütün olaylar yer aldı.

Enstitünün 2025 yaz dönemi haritası, mikro düzeydeki bu hareketliliğin Marmara depremleri bağlamında yıllar içindeki en yüksek frekans gruplarından biri olduğunu ortaya koyuyor. Ra­dial enerji dağılımı setleri, ana fayın doğu segmentinde kısmi kilitlenme bölgelerinin (asperity) küçük ölçekli gevşemesine bağlı olarak yorumlanıyor. Buna karşın, henüz makro düzeyde bir deformasyon sinyali tespit edilmedi.

Kandilli Rasathanesi’nin Veri Toplama ve Yayınlama Süreci

Kandilli Rasathanesi, yer hareketlerini üç farklı sistemin senkronize çalışmasıyla izliyor: kısa periyotlu sismometreler, geniş bantlı BB istasyonlar ve kontinüz GNSS modüller. Çıplak gözle algılanabilen 4.2 büyüklüğündeki deprem, sistemin %100 çevrim-içi oranıyla 12 saniyede otomatik lokasyon ve büyüklük hesabına yansıdı. Sistem, enerji parametrelerini AFAD kurumsal veri portalına TLS şifrelemeli API ile ikili kanaldan gönderiyor.

Rasathane veri sonsuzluk paneli, Kandilli Merkez Laboratuvarı’nda 7/24 gözetim altında tutulan Real-Time Seismic Amplitude Measurement (RSAM) ve Reduced Displacement (RD) ekranlarına gerçek zamanlı besleniyor. Depremler açıklandıktan birkaç saniye sonra enstitü web sitesinin açılış sayfasında; büyüklük, derinlik, yer koordinatları ve hissedilme alanı açık metin tablosu olarak sunuluyor. Aynı veriler, Kandilli Mobil uygulamasının 5.3.1 sürümüne push bildirimle düşüyor.

Yalova açıklarındaki yüksek frekanslı artçılar, filtre üst analizi yapılan WT (Wavelet Transform) grafiklerinde 0.2–0.7 Hz aralığında net enerji kümesi oluşturdu. BT altyapısı, ilk saat içinde yaklaşık 460 megabayt ham SAC (Seismic Analysis Code) dosyasını otomatik olarak ED depolama kümesinde 2 x 30 günlük ikili yedeklemeye aldı.

Elazığ ve Bodrum Afişlerinin Marmara Etkileşim Dışlığı

23-24 Temmuz özetine eklenen olaylar arasında Elazığ-Sivrice (ML: 3.8, 08.15 UTC) ve Bodrum-Datça açıklarındaki hafif sarsıntı (ML: 3.2, 09.42 UTC) de yer aldı. Bu sarsıntılar, farklı fay hatlarının dinamiği açısından ayrı kuramsal alanlara sahip. Kuzey Anadolu Fay Zonu dışında kalan Elazığ olayı, Doğu Anadolu Fay Sistemi bünyesinde kıvrımlı kompresyon bölgesini yansıtıyor. Bodrum açıklarındaki ise, Hellenik Ark batı segmentinin dağılma şeridine denk gelen uzak salınım kaynağı.

Geometrik dağılım ve frekans spektrumları, bu iki olayın Marmara depremleri zinciriyle doğrudan dinamik ko-aktivite içinde olmadığını gösteriyor. Çoklu değişkenli korelasyon haritaları, enerji yayılımının her üç bölgede birbirine paralel fakat bağımsız süreçler barındırdığını ortaya koydu. Bu ayrım, bölgesel risk profillemeleri için iki uç nokta arasındaki etkileşim varsayımını sınırlı da olsa gevşetiyor.

İlgili veri kümesine göre, Elazığ’da ve Bodrum’da hissedilen PGV (Peak Ground Velocity) değerleri 0.01–0.03 cm/sn bandında kalırken, Marmara Denizi’nde ortalama PGV 0.06 cm/sn olarak saptandı. Düşük ivme düzeyleri, yapısal hasar beklentisini karşılıksız bıraktı.

Bölge Güvenliği ve Sonraki İzleme Türleri

Jeofizik mühendisliği çerçevesinde, 23-24 Temmuz dönemine ait deprem kümesi büyük ölçüde beklenen mikro aktivite kuşağında yer aldı. Elde edilen Mw 4.2 sınır değeri, bölgedeki mevcut bina stokunun Türkiye Deprem Yönetmeliği 2018 revizyonunda belirtilen 0.2 g zemin ivme taltifini aşmadı. İstanbul Valiliği Afet Koordinasyon Merkezi, yerel olasılık haritalarını güncelledi ve ilave önlem ihtiyacı görülmedi.

Bilim insanları, periyodik olarak yayımlanan Marmara depremleri analiz notunda, fay yüzeyinin kilitlenme oranını belirleyen coulomb stress transfer parametrelerini tartıştı. 23 Temmuz sonrası termal kızıl ötesi alev (TIR) sahneleri, yüzey ısısı anormalliğine işaret etmedi. GNSS ağlarındaki kinematik çözümler yer değiştirme vektörlerinde 20 mm/yıldan düşük kayma sinyali gösterdi.

Gelecek otuz gün için ana izleme parametreleri şunlar olarak duyuruldu:

• Ana fay segmentinde 4.5 üzeri olasılık gerçekleşiminin yüzde 4’te kalması
• GNSS sabit istasyonlarda günlük 2 mm üzeri göreli yer değiştirme alarmı
• İz kaynaklı tsunami enerji hesabında 0.1 metre üzeri hesaplamsal dalga yüksekliği farkı

Marmara Denizi boyunca dağıtılmış 11 OBS sualtı sismometresi, yüksek frekanslı artçıların çoğunluğunun dip kırığına yakın oluştuğunu teyit etti. Bu bilgi, çevresel deniz aracılığıyla yayılan ikincil S-dalgaboyu sinyallerinin engellenmesini sağladı ve kıyı yerleşimleri açısından yalnızca çatırtı seviyesinde hissedim kalıcılığına vurgu yaptı.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. 23-24 Temmuz 2025 Marmara depremleri İstanbul’da ne zaman hissedildi?
Yalova açıklarındaki 4.2 büyüklüğündeki sarsıntı 23 Temmuz 2025 saat 14:32’de gerçekleşti ve İstanbul Avrupa Yakası’nda birçok ilçede binalarda sallanılara yol açtı. Yankı süresi ortalama 3–5 saniye oldu.

2. Kandilli Rasathanesi verileri hangi uygulamalardan doğrudan erişilebilir?
Kandilli Mobil (IOS, Android), Kandilli Web Sitesi ve AFAD Deprem Duyuru Ekranı üzerinden gerçek zamanlı bildirim alınabilir. Tüm platformlarda koordinat hatası ±2 km sınırlarında tutuluyor.

3. Mikro aktivite, büyük Marmara depremi olasılığını artırır mı?
Kandilli bilim kurulu, son 48 saatlik mikroişlem derinliğini büyük Marmara deprem olasılığı için doğrudan tetikleyici saymıyor. Kritik eşik 6.5 üzeri ana sarsıntı potansiyeli hâlen jeolojik zaman sabiti ölçeğinde kalıyor.

4. Elazığ ve Bodrum’daki depremler Marmara fayı ile etkileşim gösterdi mi?
Elde edilen Fourier spektrum karşılaştırmaları, üç bölgenin dinamik olarak bağımsız olduğunu ve enerji transfer zinciri bulmadığını ortaya koyuyor. Konumsal ayrım, birbirini tetikleme riskini düşük kabul ettiriyor.

5. Yeni Mikro aktivite döneminde tsunami riski var mı?
Kandilli OBS Network ve NOTAM sistemi, 30 cm’yi geçen herhangi bir tsunami dalga hesabı üretmedi. Su üstündeki rüzgar şiddeti, deniz seviyesindeki mikrosismiği baskıladı.

Kaynak: Kandilli Rasathanesi ve Marmara depremleri veri portföyü.