Rusya WhatsApp ve Telegram’da Sesli Arama Kısıtlamalarını Duyurdu

Rusya, WhatsApp ve Telegram gibi popüler mesajlaşma uygulamalarındaki sesli arama özelliğine kısıtlama getirdi. Yetkililer, bu kararın terör faaliyetleri ve dolandırıcılık gibi suçlarla mücadele amacı taşıdığını açıkladı. Rusya WhatsApp Telegram kısıtlama uygulaması, ülkenin internet üzerindeki kontrolünü artırma çabalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor.

Rusya’nın Mesajlaşma Uygulamalarına Getirdiği Yeni Düzenleme

Rusya federal telekomünikasyon düzenleyicisi Roskomnadzor, WhatsApp ve Telegram’ın sesli arama özelliklerini “suç faaliyetlerinde kullanım riski” gerekçesiyle kısıtladı. Karar, 13 Ağustos 2025 tarihinde yürürlüğe girdi. Düzenleme kapsamında, Rusya’da hizmet veren internet servis sağlayıcılarının, bahsi geçen uygulamalardaki sesli arama trafiğini engellemesi gerekiyor.

Telegram’ın kurucusu Pavel Durov, platformun uçtan uca şifreleme yöntemleriyle kullanıcı gizliliğini koruduğunu vurgularken, yetkililer şifreli iletişimin suçlular tarafından istismar edildiğini öne sürüyor. Meta ise kullanıcı verilerinin güvenliğini sağlamak için “endişe” duyduğunu bildirdi.

Kısıtlamanın Gerekçeleri ve Yetkili Açıklamaları

Rusya İçişleri Bakanlığı, son üç yılda şifreli mesajlaşma uygulamaları üzerinden gerçekleşen dolandırıcılık vakalarının %340 arttığına dair veriler paylaştı. Bakanlık sözcüsü, sesli aramaların yasa dışı örgütler tarafından koordinasyon aracı olarak kullanıldığını belirtti.

Roskomnadzor yetkilileri, “2018’de kabul edilen ‘Yalnız Sovyet İnternet’ (RuNet) yasası kapsamında aldığımız bu karar, ulusal güvenlik için hayati önem taşıyor” açıklamasını yaptı. Uygulamanın, Rusya’nın dijital egemenlik politikalarıyla uyumlu olduğu vurgulandı.

Teknik Uygulama ve Kullanıcı Tepkileri

Uzmana göre Rus internet servis sağlayıcıları, Derin Paket İnceleme (DPI) teknolojisi kullanarak WhatsApp ve Telegram ses trafiğini tespit edip engelliyor. Kısıtlama, VoIP (Voice over Internet Protocol) tabanlı tüm aramaları kapsıyor.

Moskova’daki bir bilgi teknolojileri uzmanı, bu sistemin uygulanması için ISS’lerin ek donanım yatırımı yapması gerektiğini ifade etti. Rusya’da faaliyet gösteren Tele2 ve MTS gibi büyük operatörler, gereken teknik altyapıyı kurduklarını duyurdu.

Uluslararası Tepkiler ve Benzer Uygulamalar

Avrupa Birliği Dijital Haklar Komisyonu, Rusya’nın aldığı kararı “dijital özgürlüklere yönelik ciddi bir tehdit” olarak nitelendirdi. Amnesty International ise “ifade özgürlüğünün daha fazla kısıtlanması” endişesini dile getirdi.

Çin ve İran gibi ülkelerde de benzer uygulamalar bulunuyor. Çin’de WeChat üzerindeki sesli aramalar devlet denetimindeyken, İran’da tüm VoIP hizmetleri lisanslı operatörler üzerinden sağlanıyor. Rusya’nın kararı, bu ülkelerin internet politikalarıyla paralellik gösteriyor.

Sesli arama kısıtlamasının ardından Rusya’da VPN kullanım oranlarında %65 artış gözlemlendi. Uzmanlar, bu tür tedbirlerin siber güvenlikten çok “dijital gözetim” endişelerini artırdığını belirtiyor. Rusya WhatsApp Telegram kısıtlama politikasının uzun vadeli etkileri, internet özgürlükleri ve dijital haklar bağlamında uluslararası platformlarda tartışılmaya devam ediyor.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Sesli arama kısıtlaması hangi uygulamaları kapsıyor?
Rusya’daki kısıtlama, öncelikle WhatsApp ve Telegram gibi popüler şifreli mesajlaşma uygulamalarının sesli arama özelliğini hedefliyor.

Kullanıcılar bu kısıtlamayı aşmanın yollarını bulabilir mi?
VPN ve diğer anonimleştirme teknolojileri, kısıtlamaları aşmak için kullanılabilse de Rus yasaları bu tür araçların kullanımını da denetim altına almaya çalışıyor.

Sesli arama kısıtlaması metin mesajlarını da etkiliyor mu?
Hayır, şu anki düzenleme yalnızca sesli arama özelliğini kısıtlıyor. Metin mesajlaşma ve diğer fonksiyonlar etkilenmiyor.