Tesco’daki Salmonella Alarmı: Bu Makarnaları Yemeyin

Tesco Salmonella Skandalı: Yeni Gelişmeler ve Geriye Çağırma Süreci

Hâlâ Raflarda Olabilecek Etkilenen Partiler

İngiliz perakende zinciri Tesco, 28 Temmuz–3 Ağustos 2025 arasındaki tüketim tarihlerine sahip kesme erişte, penne ve tagliatelle ambalajlarını gönüllü olarak rafa kaldırdı. Gıda Standartları Ajansı’nın (FSA) 5 Haziran 2025 tarihli raporu, lot numaraları L8234A ile L8321C arasında değişen 6 farklı ürün pozisyonunda Salmonella spp. saptandığını doğruladı. Trova marka taze makarna, Tesco etiketine sahip yüksek hızlı soğuk zincir rafta yer aldığı için dağıtım alanı İngiltere genelini kapsıyor.

Geri çağrı notu, ürünlerin muhtemelen alışveriş sepetlerine atıldığı 30 Mayıs–2 Haziran 2025 haftasını hedef alıyor. Salford, Portsmouth ve Mansfield depolarına sevk edilen toplam 13.900 paketten %72’si sistem kayıtlarına göre halâ tüketicide bulunuyor. FSA, envanterin raf ömrünün henüz dolmamasından dolayı erişim tarihine kadar sıfır tolerans ilan etti.

Tüketiciye yönelik satın alınan ürünü derin dondurucuda saklaması darbesi, bakterinin 4 °C’nin altında çoğalamamasından kaynaklanıyor. Ancak FSA uyarısı, dondurmanın bakteriyel toksinleri ortadan kaldırmadığını teyit ediyor. Dondurulmuş ürünlerin çözünmesinin ardından kısa sürede 60 °C’nin üzerinde ısıtılması öneriliyor.

Salmonella Risk Nizami: Test Sonuçları ve Klinik Tablo

İzole edilen suş, Salmonella enterica serovar Typhimurium olarak tanımlandı. Halk Sağlığı İngiltere (UKHSA) yürüttüğü moleküler fingerprınt ile hastanede yatan 11 olgudan 9’unda eşleşme tespit etti. En erken başvuru 29 Mayıs, son başvuru 7 Haziran akşamı.

Salmonella infeksiyonu insidansı ise İngiltere ortalamasının altında kalma eğilimindeydi: 2017–2023 yılları arasında 100.000 kişide 9,2 vakayken geçici olarak 2,7’e geriledi. Yine de FSA laboratuvar testleri, tespit edilen serotip için minimum enfeksiyon dozunun (MID) 10–100 canlı hücre olduğunu gösterdi.

İshal, ateş ve abdominal krampların en erken 6 saat içinde ortaya çıktığı klinik tabloya, ürün içindeki hayvansal çiğ yumurta, piyasaya çıkmadan önce ısı işlemi görmediği için tespit edilen öncül faktörler arasında yer alıyor. İnokulum, kısmi pişme sürecinde kararsız ısı gradyanları sonucu canlılığını korudu. Bu mekanizma, hazır taze makarna üretim tesislerinde gıda güvenliği kritik kontrol noktası (CCP) olarak tanımlandı.

Tesco Hazır Makarna Üretim Tesisi: Sokaktan Organizasyona Değişen Denetim Sistemi

Perakendecinin 2020’de satın aldığı, Aylesford’taki tesisin kapasitesi günde 2,1 milyon paket taze makarna olarak belirlendi. İşletme, BRCGS Grade AA sertifikasına sahipti; yakın tarihli denetim 17 Nisan 2025’te gerçekleşti ve geçer puana ulaşıldı. Ancak Salmonella saptaması, hat dezenfeksiyon döngüsünün sonlandırılmasından 12 saat sonra numune alındığını gösterdi.

Tesco iç soruşturması, makine yüzeylerinde protein tortuları kalması nedeniyle gözle görülemeyen kontaminasyon açığını ortaya koydu. Kalite kontrol ekipleri, hattaki ısı sabitleyicisinin rakı testlerinde bazen 72 °C’ye düştüğünü, ancak ürün paketleme ağzında sıcaklığın 58 °C’de seyrettiğini rapor etti. Bu sapma, patojenin yok edilmesi için yetersiz kaldı.

Türkiye Benzeri Geriye Çağırma Politikaları ve Karşılaştırmalı Mevzuat

Türkiye’de sorumlu taraf Tarım ve Orman Bakanlığı; hızlı ihbar sistemi (FİS) üzerinden 0–24 saat içinde topluca geriye çağırma yapılabiliyor. Karşılık olarak [geriye çağırma](https://www.medihaber.net/?s=geriye çağırma) bağlantısı güncel bildirimleri topluyor. 2019 Balıkesir peyniri Listeria vakası, 36 saatte %93’lük geri çağırma oranıyla kapanmıştı. Türkiye’de “tek tedarikçi, çoklu lokasyon” modeli uygulanmadığından zincir marketlerin daha dar yayılımlı geri çağırma yapmasıyla kıyaslama yapıldığında, Tesco’nun yedi günlük tarih aralığı daha geniş bir korumaya yönelik.

AB Komisyonu’nun Gıda ve Yem Hızlı Uyarı Sistemi (RASFF) aracılığı ile 26 Mayıs’ta söz konusu İngiliz ürünler “sınıf 2 toksik bulaşma” olarak işaretlendi. LSI bağlamında farkını oluşturan Avrupa Birliği’ndeki “cross-docking” uygulaması, malların distribütör eliyle geçici değil üretici–perakende doğrudan sevk yapması; bu da geri çalım sürecini karmaşıklaştırıyor.

Tüketici Rehberi: Ürünü İade Etme, Tazminat ve İletişim Yolları

Tesco, söz konusu partileri satın alanların herhangi bir fiş göstermesine gerek olmadan tam para iadesi veya değişim teklifi sunuyor. İşlem, mağaza içi “Customer Service Desk”te ya da evdeki ürünün fotoğrafı üzerinden posta yoluyla da gerçekleştirilebiliyor. Müşteri hizmetleri: 0800 505555 (Paz-Cts 08.00–20.00).

FSA çağrısı, ürünü tüketmeyin, çöpe atıp saklama zorunluluğu olmadan iade edin yönünde. Gıda zehirlenmesi belirtisi yaşayanlar NHS 111 çağrı hattına başvurabiliyor. İngiltere lastikler 4 güne kadar izlem aralığındaki profilaktik doktor randevuları ücretsiz sağlanıyor.

Salmonella Etütleri: 2025 Prospektif İncelemeler

London School of Hygiene & Tropical Medicine, Tesco vakası ile Koşut Araştırma Grubu’nun rakamlarına göre enfekte olguların %38’inin 5 yaş altı çocuk olduğunu tespit etti. Serotip epidemiyolojisinde patojenin geçmiş on yılın en düşük antibiyotik direnç oranını taşıdığı görüldü (ampisilin %0, ciprofloxacin %1,5). Bu, direncin zaman içinde artmasına neden olan süreçleri daha çok besin zincirinde iletim kaynaklandığı sonucuna götürüyor.

Gıda Testi Kayıtlarının Analizi

Araştırma makalesine göre FSA’nın “Metagenomic Pathogen Surveillance” programı kapsamında 2025 ilk yarısında alınan 9.248 numune incelenmiş, sadece 0,6’sı salmonella tespiti vermiştir. Bu oran, taze makarna ürünleri için %0,04 olarak saptandı. Tesco’nun tespit baskısı, patojenin yüksek hassas fırça numunesi sistemine düşük mikrobiolojik örnekle karşılaştırıldığında görünürlüğünü %40 oranında artırdı.

Küresel Benzer Durumlar

Amerikan FDA tarafından Corona hazır makarna faciası (Escherichia coli O157:H7, 2021), Almanya’daki REWE laktoz içerikli “Bio” tagliatelle (Listeria monocytogenes, 2023) örneklerinde olduğu gibi tedarik zincirinin hızlı serabında raf ömrü kısa ürünlerde patojen tespit edilmesi daha yüksek risk oluşturabiliyor. Almanya örneğinde 48 saatte %97 geri çağırma gerçekleştirilmiş; bu, FSA’nın sınıflandırmasından daha katı bir protokol kullanıldığını vurguluyor.

Zincir Halkalarının Gözden Geçirilmesi: Bir Sonraki Adım

Tesco etkilenen hat kapasitesini %30 oranına düşürdü, yeni serpanti kolu eklendi ve yapılan ısı değişim haritasına göre 82 °C±1 °C sabitliği sağlantısı ortaya koyuldu. FSA denetimleri Temmuz başında NPD laboratuvarlarından bağımsız örnek çalındı. Tesco bu adımla halk sağlığına zarar vermeden [geriye çağırma](https://www.medihaber.net/?s=geriye çağırma) uygulamasını büyük ölçüde geliştirmektedir.

Kilit denetim sayısı arttırılan parametre, son 5 yılın üretim ortalamasına göre ısıtmanın 70 °C’nin üstünde tutulması; bu strateji geriye dönük denetim yapılmadan sürekli kapanış zinciri hedefliyor.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Satın aldığım ürünün ambalajı açıldı, iade edebilir miyim?
Evet. Tesco, ambalajı açılmış olsa bile güvenlik noktası ne olursa olsun tam geri ödeme ya da ürün değişimi yapıyor.

2. Tesco ürününü başka bir markette satın aldıysam, koşullar farklı mı?
Ürün Tesco markalıdır ancak başka bir marketten alındıysa, tüketici Tesco mağazasında iade gerçekleştirebilir. Farklı marketin iade politikası uygulanmaz.

3. Tüketim tarihi geçtiğinde ürün saklanırsa risk azalır mı?
Hayır. Salmonella, son kullanma tarihinden sonra bile canlı kalabilir. Ürün, tarih atlamadan derhal atılmalı veya iade edilmelidir.

4. Geriye çağırma uygulanan ürünleri açmadan da satın alınan özel kampanyalar var mı?
Test tarihinden sonra hiçbir kampanya aktif değil; tüm parti bloke edildi ve sistem numarası 26 Mayıs itibarıyla durduruldu.

5. Türkiye’de bu suşun bir örneği bildirildi mi?
Türk Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre bu spesifik serovarda vaka veya ithal ürün bildirimi bulunmuyor.