TikTok’un Geleceğinde Anlaşma Sağlandı

ABD ve Çin Arasında TikTok Anlaşması: Madrid’de Varılan Mutabakatın Detayları

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng liderliğindeki heyetler, Madrid’de gerçekleştirilen ekonomik ve ticari görüşmelerde kritik bir adım attı. Taraflar, Çin merkezli ByteDance şirketine ait sosyal medya platformu TikTok’un geleceğine ilişkin bir TikTok anlaşması çerçevesi üzerinde mutabakata vardı. Bu mutabakat, aylardır süregelen gerilimin azalması ve platformun ABD’deki operasyonlarının devam etmesi yönünde önemli bir gelişme olarak kayıtlara geçti.

Madrid Görüşmeleri ve Varılan Çerçeve Mutabakatı

Madrid’de düzenlenen üst düzey görüşmelerde, ABD ve Çinli yetkililer TikTok meselesini ele aldı. Görüşmelerin odak noktası, ABD’li yetkililerin ve siyasetçilerin uzun süredir dile getirdiği ulusal güvenlik endişelerini giderecek bir çözüm bulmaktı. Reuters’ın edindiği bilgilere göre, ABD tarafı, Çin’in teknoloji sınırlamalarını gevşetmemesi ve tarife indirimleri talebinden vazgeçmemesi halinde platformu yasaklama seçeneğini masada tutuyordu. Ancak müzakereler sonucunda iki ekonomi devi, TikTok’un operasyonel yapısı ve veri güvenliği konusunda ortak bir zemin buldu.

Bu çerçeve anlaşmasının teknik ve hukuki detayları henüz tam olarak kamuoyuna açıklanmış değil. Ancak mutabakatın, TikTok’un ABD’li kullanıcı verilerinin yönetimi ve Çin hükümetinin bu verilere erişimine ilişkin düzenlemeler içerdiği belirtiliyor. Bu adım, platformun ABD pazarında kalıcı olabilmesi için atılmış en somut adım olarak değerlendiriliyor.

ABD’nin Ulusal Güvenlik Endişeleri ve Yasak Tehdidi

TikTok, küresel çapta 2 milyardan fazla indirmeye ulaşmış, özellikle genç nüfus arasında oldukça popüler bir kısa video platformu. Ancak platformun Çinli bir şirkete ait olması, ABD’li yetkililerde ciddi güvenlik kaygıları oluşturdu. Amerikalı siyasetçiler, Çin’in 2017 tarihli Ulusal İstihbarat Yasası uyarınca, ülkedeki şirketlerden istihbarat paylaşımı talep edebileceğini ve bu durumun ABD’li kullanıcıların veri gizliliğini tehdit edebileceğini öne sürdü.

Bu endişeler, somut yasal adımlara dönüştü. ABD Temsilciler Meclisi, ByteDance’in TikTok’u devretmemesi durumunda platformun ülkede yasaklanmasının önünü açan bir yasa tasarısını kabul etti. Bu yasa, TikTok’a yaklaşık altı ay ile bir yıl arasında bir süre tanıyarak, varlığını ByteDance’ten bağımsız hale getirmesini şart koşuyordu. Madrid’de varılan TikTok anlaşması bu yasağın uygulanmasını şimdilik önlemiş görünüyor.

Trump’ın Açıklamaları ve Xi Jinping ile Beklenen Görüşme

ABD Başkanı Donald Trump, kendi sosyal medya platformu Truth Social’da yaptığı paylaşımda görüşmelerle ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Trump, “Gençlerin ülkemizde çok istediği belirli bir şirket konusunda da anlaşmaya varıldı” ifadelerini kullandı. Ayrıca, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile cuma günü yapacağı görüşmeyi de duyurdu. Bu telefon görüşmesinin, iki ülke arasındaki ticari gerilimin diğer başlıklarını da ele alacağı tahmin ediliyor.

Trump yönetiminin, TikTok konusunda Çin ile doğrudan bir diyalog kurması dikkat çekici bir gelişme. Önceki süreçte, TikTok’un ABD operasyonlarının Oracle veya Walmart gibi Amerikalı şirketlere satılması gündemdeydi. Ancak Çin hükümetinin onay vermemesi ve yapay zeka algoritmalarının satışını “ihracata tabi kritik teknoloji” olarak sınıflandırması nedeniyle bu satış süreci askıda kalmıştı.

TikTok Anlaşmasının Küresel Yansımaları ve Gelecek Senaryoları

Madrid’de varılan mutabakat, sadece ABD ve Çin için değil, küresel teknoloji diplomasi ve internet yönetişimi açısından da önemli bir emsal teşkil ediyor. Uluslararası arenada, veri lokalizasyonu ve dijital egemenlik konuları giderek daha fazla ön plana çıkıyor. TikTok özelinde yaşananlar, diğer ülkelerin de benzer platformları nasıl regüle edebileceğine dair bir yol haritası çiziyor.

Platformun geleceğine ilişkin birkaç senaryo bulunuyor. Birincisi, TikTok’un ABD’deki operasyonlarının tamamen yerli bir varlığa devredilmesi. İkincisi, veri depolama ve yönetiminin tamamen ABD merkezli, bağımsız bir şirket tarafından denetlenmesi. Üçüncü ve en olası senaryo ise, ByteDance’in hisselerinin çoğunluğunu elinde tutmaya devam etmesi, ancak operasyonel kontrol ve veri güvenliği konularında ABD hükümeti ile ortak bir denetim mekanizması kurması. Madrid’deki TikTok anlaşması çerçevesinin bu son senaryoya daha yakın olduğu değerlendiriliyor.

İki süper güç arasında varılan bu mutabakat, küresel bir teknoloji krizinin önüne geçmiş olabilir. Ancak anlaşmanın teknik detayları netleşene ve uygulamaya konulana kadar belirsizlik devam edecek. TikTok, sadece bir sosyal medya uygulaması olmanın ötesinde, dijital çağda ulusal güvenlik, veri gizliliği ve küresel ticaretin kesiştiği karmaşık bir sembol haline geldi. İlerleyen günlerde, özellikle Trump ve Xi Jinping arasındaki görüşmenin sonuçları, bu TikTok anlaşmasının nihai şeklini belirleyecek en önemli faktör olacak.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Soru: ABD ve Çin arasında varılan TikTok anlaşması neyi içeriyor?
Cevap: Anlaşmanın tam teknik detayları henüz kamuoyuna açıklanmadı. Ancak, TikTok’un ABD’li kullanıcı verilerinin güvenliği ve yönetimi, Çin hükümetinin bu verilere erişimi ile ilgili düzenlemeleri içeren bir çerçeve mutabakat olduğu biliniyor. Amacı, ABD’nin ulusal güvenlik endişelerini gidermek.

Soru: TikTok neden ABD tarafından yasaklanma tehdidi altındaydı?
Cevap: TikTok’un Çin merkezli ByteDance şirketine ait olması, ABD’li yetkililerde ulusal güvenlik endişesi yarattı. Çin yasalarının, Çinli şirketlerin hükümetle veri paylaşımını zorunlu kılabileceği düşünülüyordu. Bu da milyonlarca Amerikalı kullanıcının verisinin risk altında olabileceği anlamına geliyordu.

Soru: Daha önce TikTok’un satışı gündemde miydi?
Cevap: Evet, Trump yönetimi döneminde TikTok’un ABD operasyonlarının Oracle veya Walmart gibi Amerikalı şirketlere satılması gündeme gelmişti. Ancak Çin hükümetinin kritik teknoloji ihracatına ilişkin düzenlemeleri ve onay vermemesi nedeniyle bu satış süreci askıya alınmıştı.

Soru: Bu anlaşma TikTok’un global operasyonlarını etkiler mi?
Cevap: Anlaşma şu an için doğrudan ABD pazarını ilgilendiriyor. Ancak, ABD ile Çin arasında varılan bu tür bir mutabakat, diğer ülkelerdeki düzenleyici kurumlar için bir emsal oluşturabilir ve benzer taleplerin önünü açabilir.

Soru: TikTok kullanıcıları için ne değişecek?
Cevap: Kısa vadede platformun ABD’deki kullanıcıları için herhangi bir değişiklik beklenmiyor. Anlaşmanın nihai hali ve uygulamaya geçmesiyle birlikte, veri gizliliği politikalarında ve verilerin nerede depolandığına dair şeffaflıkta değişiklikler olabilir.