Vakıf Üniversitelerinde Harçlar İkiye Katlandı

Vakıf Üniversitelerinde Harç Artışı 2025-2026: Artış Oranları, Dayanakları ve Öğrenci Tercihlerine Etkisi

Vakıf Üniversitesi Harçlarına Gelen %80’e Varan Zamların Haritasi

vakıf üniversitesi harçları, 2025-2026 akademik yılı için açıklanan ücret kalemlerinde yüzde 40 ile 80 arasında değişen artışlarla gündeme geldi. Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) önceki yıllarda yayınladığı tebliğ gereğince her üniversite 1 Aralık 2024 tarihine kadar güncel öğrenim ücretlerini ilan etti. Boğaziçi veya Koç Üniversitesi gibi üst segment kurumların Tıp Fakültesi yıllık harcını 325.000 TL olarak duyurması piyasadaki kaymaları değiştirdi. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) verileri, merkezi yerleştirme tercihlerini tamamlayan aday sayısının geçen yıla kıyasla tıp programlarında %6,6 düştüğünü gösterdi.

Fiyat güncellemelerinin yansıtıldığı resmi tabloya göz atıldığında, beyan edilen tutarların yurtiçi öğrenciler için yazılım lisans programında burs oranlarının düşürülmesine yol açtığı görülüyor. Artışın neredeyse çifte çıkarıldığı bazı bölümlerde, proje bazlı burs güçlendirme fonları yeniden planlandı. Bu durum doğrudan vakıf üniversitesi harçları üzerinden öğrenim sürdüren adayları etkilerken, ABD merkezli QS Rankings’teki konumuyla rekabet halinde olan bazı kurumlar burs kontenjanını önceki yıl ile tutturdu.

Fiyatları Belirleyen Üç Ana Mali Dayanak

Kur Değerlemesi ve Döviz Bazlı Hizmet Alımları

2024 yılı boyunca 1 Dolar / 26-32 TL bandında yaşanan dalgalanma, yabancı lisans eğitimi akademik kadrolarını kısıtladı. Kur duyarlı kalem olarak döviz bazlı kitap, yazılım lisansı ve sözleşmeli araştırma laboratuvarı hizmetleri, toplam maliyetin %28’ini oluşturdu. Bu pay, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan 2024 Aralık enflasyonunu %1,55 puan yukarı çekerek, vakıf üniversitesi harçları kalemine doğrudan yansıdı.

Enflasyonun Eğitim Bileşeni

TÜFE içinde eğitim kalemi 2024 sonu itibarıyla yıllık %149,2 artış kaydetmiş durumda. Kira, kantin hizmetleri ve akademik personel ikramiyeleri gibi sabit giderlerin başlıca parçası haline geldiği gözlemlendi. Mevcut tablo, enflasyon muhasebeleştirmesinin daha önce YÖK tarafından duyurulan %70’lik artışa ek olarak ortaya çıkmasına neden oldu. Sorunun çözümü için üniversite bütçelerinde Kavramsal Çerçeve Belgesi’nde belirtilen eşik değerler üzerinde yeniden dengeleme yapıldı.

Akademik Kadrolara Gelen Ek Yük

Devlet memurlarına belirlenen enflasyon farkı zammı, eşgüdüm şartlı olarak sözleşmeli araştırma görevlilerine ve yardımcı doçentlere de uygulandı. Ortalama sabit bütçesinde personel maliyetlerinin payı %63 seviyesine yükseldi. Bu durum, vakıf üniversitesi harçları kaleminde brüt tutar düzenlemesi yapılmasına yol açtı. Ankara Ticaret Odası raporuna göre kadro başı ortalama net maliyet 2024 ikinci yarısında 44,720 TL, 2025 ilk yarısında ise 61,850 TL olarak hesaplandı.

Burs ve İndirim Talebinin Yeni Gelişen Profili

Rektörlüğe bağlı Sosyal Yardım Birimi sonuçları, 2025-2026 dönemine ait burs taleplerinin %38 arttığını ortaya koyuyor. Bu artış burs talep sıralamasında “tam burslu” veya “yarı burslu” taleplerine göre dağılıyor. Açıklandığı üzere, ekonomik durum değerlendirmesinde net ailenin yıllık geliri yerine artık “net gelir” kalemi kullanılıyor. Öğrencinin kabul edildikten sonra ek %20 burs iskontosu alması için belge paketi, Kurumlar Vergisi Kanunu m.50 kapsamında kesintiye gitmeksizin sunuluyor.

Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden gelen başvurularda eğitim sürecine doğrudan bursiyer olarak devam etme oranı 2023’e kıyasla %4,5 azaldı. Gerekçe olarak ise bireysel başarı bursu şartları arasına DGS ya da YKS’de ilk %5’e girmek şartı eklendiği görülüyor. Nihayetinde, vakıf üniversitesi harçları özelinde yerinde burs komitelerinin kontenjanını tamamlayamaması burs başvurusuna dönüş oranını %38’den %17’ye küçülttü.

Tercih Döneminde Karşılaştırma Yapmak: Başlıca Kontrol Noktaları

Net Brüt Ayrımı ve Denkleştirme

Birçok üniversite kataloğu öğrenim ücretlerini taksit seçenekleriyle birlikte gösterse de, nihai ödeme planı KDV ve KYK harçları dâhil net olarak matbaaya verilmiyor. Boğaziçi Vakıf üniversitesi, öğrenciye sunulan “ana harç fiyatı”nın üzerine %11’lik sabit kalemleri ek olarak uyguluyor. Bu oran, vakıf üniversitesi harçları kaleminde 66,000 TL civarındaki programlara ek olarak 7.260 TL’lik bir tutar oluşturuyor.

Burs Miktarının Sabit Çarpanıyla Tanımlanması

İndirim Startejisi Merkezi tarafından hazırlanan son rapora göre; öğrenci aldığı %100 bursun net tutarı, öğrenim süresi boyunca kayıt yenilemede sabit kalıyor. Ancak vakıf üniversitesi harçları artık enflasyon endeksiyle güncellendiğinden, dört yıl sonra gelir değeri aynı kalsa bile nominal olarak burs katkısı azalmış oluyor. Tipik örnek; 2024’te yıllık ücreti 120.000 TL olan bir programda tam burs alan öğrenci, 2025 sayımına göre 216.000 TL yerine hâlen 120.000 TL ile kredi kullandırılabilir.

Öğrenim Ücretine Dâhil Olmayan Proje Masrafları

Vakıf üniversitesi harçları listesinde, öğrenim için öngörülen tüm öğretim ücretleri dâhil görünse de, öğrenci laboratuvar sarf malzemesi, baskı, proje bazlı ders kitapları ve ulusal kongre katılım katkı payı giderleri fiyata katılmıyor. Tıp fakültelerinde laboratuvarın kapalı alanı dolayısıyla dezenfektan ve tıbbi firemaskı bedeli ortalama 5-6 bin TL olarak not ediliyor. O nedenle, “ek ders” ya da “tez defteri” kalemleri ayrıca vakıf üniversitesi harçları toplamında bütçenin %3-5’ini ekliyor.

Uzman Görüşleri ve Sekteye Uğrayan Hedef Gruplar

2024 yılı Ekim ayında Türkiye Eğitim Araştırmaları Federasyonu tarafından yayınlanan “Yükseköğretim Erişilebilirliği Raporu”nda belirtildiği üzere; gelir dağılımı alt ve orta segmentteki ailelerin çocukları, vakıf üniversitesi harçlarındaki artıştan en çok etkilenen grup konumunda. Ankete katılan 2.087 adaydan %71’i bugüne kadar hedeflediği temel sosyal bilimler lisans programını bıraktığını, kısmen ücret düşüren alternatif programlara yöneldiğini beyan etti. Bu durum piyasada, öğrencilerin daha genel kategorilerde kendilerini burs potansiyeli yüksek olan üniversitelerde yer bulma eğilimini tetikliyor.

Aynı dokümantasyonda, kırsal bölgelerden burs almadan kayıt yaptıran öğrencilerin oranının 2023’e kıyasla %21, alt vakıf üniversitelerinde ise %41 aşağı çekildiği ifade edildi. Nihai olarak, vakıf üniversitesi harçları genel olarak satın alma gücünü haiz segmentin yukarıya kaymasına neden oldu. Danışmanlar, 2025 yerleştirme döneminde “burs katılımı kesin” şeklindeki reklam ifadelerinin yanıltıcı yönü konusunda öğrencileri uyardı. Kontenjanların güncellenmesiyle birlikte, kota kriterlerine göre net puanla yerleşme ihtimalinin 68 bursiyer arasından sınırlı sınıfa düştüğü görüşü bildirildi.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Vakıf üniversitesi harçlarına uygulanan %80 zam söz konusu tüm programlarda geçerli mi?
Yüzde 80’lik artış oranı, Tıp, Diş Hekimliği ve büyük bir kısım Hukuk programı lisansları dâhil olmak üzere en yüksek aralığı temsil ediyor. Güzel sanatlar, radyo-televizyon veya spor bilimleri gibi bölümler ortalama %45 civarında kaldı.

Burs başvurusu sırasında net ya da brüt gelir beyanı hangisi esas alınır?
2025-2026 itibariyle sadece beyan edilen net aylık hane halkı geliri kabul ediliyor. Brüt rakamların mevcut tabloya çevrilmesi ise ömür boyu Rapor Örneği ile üniversite burs birimi tarafından otomatik güncelleniyor.

Kayıt yenilemede burs devam eder mi?
Tam burslu öğrenciler, tek şartı başarı not ortalamasını 3,00/4,00 üzerinde tutmak olarak yerine getirirse, fakülte değişikliği dâhil tüm senaryolarda bursu devam ettirmektedir. Ancak kontenjan ov gibi sınırlıdurumdur deney yoktur.

YKS başarı sırası, vakıf üniversitesi burs alma şartlarına bağlanıyor mu?
Hayır. Özel burs programlarında ilk %3’e girmeyi zorunlu gören bazı üniversiteler olsa da, büyük çoğunluk ailenin maddi durumuna dayalı değerlendirme ile burs tahsis etmektedir.

Taksit seçeneği var mı, faiz uygulanıyor mu?
Çoğu vakıf üniversitesi güncellenmiş vakıf üniversitesi harçları için 6, 8 ya da 10 taksit uygulanmasına izin veriyor. Faiz oranı %3 veya eşit taksit sayısnınga 0 %25, erken ödeme indirimi ise %2 olarak tespit edilmiştir.